? یادداشت میادین ورامین؛ از گذشته تا کنون
✍مازیار کریمی
?میدان اصلی شهر ورامین همه ساله در روزهای گرم تابستان، میزبان کودکان بازیگوش ورامینی است که یا در حال آبتنی در حوضچهی آن هستند یا همانطور که در عکسهای زیر میبینید در حال تفریح خطرناک( بالا رفتن از گنبد فلزی میدان)…
رسم در بیشتر شهرها بر این است که در طراحی میدان اصلی شهر سعی شود از پیشینههای تاریخی آن شهر یا شاخصههای برجستهی آن بهره برند تا کسانیکه برای نخستین بار به این شهر سفر میکنند بتوانند با مشاهده نمادهای میادین آن شهر، به تاریخ و قدمت و یا شاخصههای بارز آن شهر پی ببرند مانند میدان ورودی دامغان که نماد پسته در آن بهکار گرفته شده است.
در میادین شهرهای دشت ورامین اما این نکته تا به حال کمتر لحاظ شده است چرا که دشت ورامین که شاخصهی بارز آن کشاورزی است و از آن بهعنوان قطب کشاورزی استان تهران و حتا کشور یاد میشود و در این دشت زرخیز از صیفی جات گرفته تا گندمزارهای و مزارع بلال و… آن شهرت جهانی دارند، در هیچ میدانی، نمادی از شاخصه مهم کشاورزی این دشت به چشم نمیآید و جالب تر اینکه نام یکی خیابانهای اصلی شهر را حتا به نام کشاورز ننهادهاند.
امابعد ؛ روی سخن این نوشته بیشتر روی میدان اصلی شهر است؛ در میدان اصلی شهر ورامین پیش از اینکه از سازهی فلزی و مدرن نماد قدس به عنوان نماد فعلی میدان اصلی شهر ورامین بهرهگیری شود، سازهی بتنی یک کرهی زمین در دو دست وسط این میدان قرار گرفته بود و پیش از آن هم نماد صندلی حضرت امام خمینی با پارچهای سپید بر روی آن که داخل یک محفظه ای شیشه ای قرار داشت که قابلیت گردانندگی هم داشت وگاهی هم در روزها و مراسم مختلف میچرخید. پیشتر از آن اما دیگر سازهی خاصی نبود و فقط یک فوارهی ساده وسط این میدان قرار داشت تا پیش از انقلاب که آن زمان هم ستونی آجری ساده قرار داشت.
در طول این سالیان همواره انتقادهای فراوانی از سوی مردم و کارشناسان به این سه سازه( به ویژه سازهی کرهی زمین در دو دست در زمان شهرداری جناب وثوقی) در افواه عمومی مطرح بود که حتا در روزنامههای محلی آن زمان (دههی هفتاد- ورامینتوسعه) گزارشی به قلم سیدحسن دلاوری منتشر شد و در آن گزارش، مفهوم ذهنی و معنایی این نماد به معنای جهانشمولی تفکر مکتب امام خمینی(ره) از سوی وثوقی بیان شد اما به دلایل مختلف هیچ کدام از این سازهها عمری خیلی طولانی نداشتند.
مردم هم در طول این سالیان اعتراض خود به شمایل این میادین را به صورت مدنی بروز دادهاند که یکی از مشهورترین شکل این اعتراضات، گذاشتن نام مورد دلخواه خود بر روی این میادین است؛ مثلا میدان قطب الدین رازی را قبلا چوببری و اکنون گلابی مینامند و یا از میدان ولیعصر با نام “قوزبالاقوز یا میدان عروس” یاد میکنند!
حال اما باید منتظر ماند و طول عمر این سازههای فعلی را برانداز نمود تا ببینیم به همین شکل پایدار خواهند ماند یا…
به هر روی امیدواریم که در طراحی نمادهای میادین شهرهای دشت ورامین به شاخصههای بارز تاریخی و فرهنگی آن هم توجه شود.